Trong số hàng ngàn họ đã được nhận dạng từ các thư tịch lịch sử trước thời hiện đại, hầu hết chúng đã biến mất (xem sự biến mất họ người) hoặc giản lược hóa. Suốt chiều dài lịch sử, Trung Hoa có xấp xỉ 12.000 họ đã được ghi nhận (bao gồm cả những họ của những người không phải sắc tộc Hán), tuy nhiên chỉ có khoảng 3.100 họ vẫn còn tiếp tục sử dụng tới nay,[9][10] tương đương với tỉ lệ 75% số họ đã biến mất. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến sự tuyệt tích của các họ này, trong đó có việc người dân cải theo họ của giai cấp thống trị, giản lược hóa về tự dạng, kiêng húy vua chúa, và nhiều nguyên nhân khác. Một ví dụ về việc biến mất họ ở thời hiện đại là sự tuyệt tích của họ có bính âm đọc là Shǎn (𢒉) vốn dĩ đã rất hiếm.[11] Ký tự này đã từng không thể hiển thị trên nhiều hệ máy tính cũ và những người sinh ra sau khi hệ thống thay đổi cũng như nhiều người không thích vướng vào rắc rối đã đổi họ qua chữ khác, ví dụ như chữ Tiển 冼. Đã có những lo lắng rằng các thế hệ sau này có tổ tiên mang các họ này sẽ quên mất nguồn gốc của họ.

Trong khi nhiều họ mới xuất hiện với tỉ lệ tăng lên do nhiều nguyên nhân, nhiều họ cũ xưa cũng biến mất. Nguyên nhân chính ảnh hưởng tới tầng suất xuất hiện của một họ là do nhiều người dân tộc khác đã tự nhận mình là người Hán và cải qua họ người Hán.[12] Trong nhiều thế kỷ trở lại đây, một số họ kép đã trở thành họ đơn do bị bỏ đi một chữ. Kể từ ngày thể chế Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa thành lập và chính sách giản hóa chữ viết được áp dụng, khiến cho nhiều họ bị giản lược tự dạng.

85% người Hoa mang 100 họ phổ biến nhất, tương đương 5% số họ tồn tại. Ba họ phổ biến nhất Trung Quốc Đại lục là Lý, Vương và Trương, với tỉ lệ dân số mang các họ này lần lượt là 7,9%, 7,4% và 7,1% và tổng dân số mang 3 họ này là 300 triệu người, hiển nhiên trở thành những họ phổ biến nhất thế giới. Trong tiếng Trung Quốc, thành ngữ "Trương tam, Lý tứ" (tiếng Trung: 張三李四; bính âm: Zhāng sān Lǐ sì) được sử dụng để chỉ "ai đó".

Trong một nghiên cứu thực hiện năm 1990, với số lượng 174.900 người được lựa chọn ngẫu nhiên, 96% mang 200 họ phổ biến nhất, 500 họ còn lại được 4% người tham gia khảo sát mang. Ở một nghiên cứu khác (năm 1987), với số liệu được tổng hợp từ Trung Quốc và Đài Loan (mẫu khảo sát gồm 570.000 người), 55,6% số người mang 19 họ phổ biến nhất,[13] và với 100 họ phổ biến nhất danh sách chiếm 87% số người tham gia khảo sát. Các nguồn dữ liệu khác tiên đoán rằng 70% dân số người Hoa mang 50 họ phổ biến nhất.[14]

Đa phần họ người Hoa là họ đơn; tuy nhiên, khoảng 20 họ kép vẫn còn tồn tại đến ngày nay. Các họ này gồm có Tư Mã (司馬), Gia Cát (諸葛), Âu Dương (歐陽), thường được latin hóa thành O'Young, dễ làm người nói tiếng Anh phỏng đoán rằng đây là một họ gốc Ireland, và Tư Đồ (司徒). Tư Mã, Gia Cát, và Âu Dương là họ của các nhân vật lịch sử quan trọng của Trung Hoa. Cũng có những họ với hơn ba chữ, tuy nhiên chúng không thuộc về sắc tộc Hán. Ví dụ, họ Ái Tân Giác La (愛新覺羅) là họ hoàng tộc Mãn Châu thời nhà Thanh.

Đa dạng trong chuyển tự Latin

Việc chuyển tự họ người Hoa qua các ngôn ngữ ngoài Vùng Văn hóa Đông Á thường gặp một số vấn đề. Người Trung Hoa ở các khu vực khác nhau nói những phương ngôn khác nhau, khiến việc phát âm các họ này cũng khác nhau. Cộng đồng Hoa kiều gia tăng trên toàn thế giới dẫn đến việc Latin hóa còn dựa vào từng ngôn ngữ sở tại, nơi cộng đồng Hoa kiều đó sinh sống. Điều này dẫn đến hệ quả là, tuy cùng một họ, chuyển tự khác nhau là hiện tượng khá phổ biến. Trong một số phương ngôn, các họ đồng âm, khác tự dạng trở nên nhập nhằng khi bị chuyển tự. Ví dụ: họ Trịnh 鄭/郑 (bính âm: Zhèng) có thể Latin hóa thành Chang, Cheng, Chung, Teh, Tay, Tee, Tsang, Zeng hay Zheng, (theo lối bính âm, Chang, Cheng, Zheng và Zeng là những họ khác nhau). Việc chuyển ngược lại đúng họ chữ Hán từ phiên âm Latin càng mơ hồ hơn. Ví dụ, trong văn bản hệ chữ Latin, họ "Li" có thể xuất phát từ bính âm Quan thoại của các họ như Lê 黎 (Lí); Lý 李, Lý 理 và Lý 里 (Lǐ); Lịch 郦/酈, Lật 栗, Lệ 厉/厲, và Lợi 利 (Lì). Điều này một phần là do dấu thanh trong phương pháp bính âm thường bị loại bỏ khi chuyển tự qua tiếng nước ngoài.

Cũng bởi sự khác nhau về phát âm và phương pháp chuyển tự khiến cho việc phỏng đoán nguồn gốc một người Hoa có phần thuận lợi, rằng họ đến từ Trung Quốc, Hồng Kông, Macau, Indonesia, Malaysia, Philippines, Singapore, hay từ Đài Loan. Về mặt tổng quát, người Hoa ở Trung Quốc Đại lục sẽ chuyển tự họ tên mình theo bính âm. Những người Đài Loan sẽ dùng hệ thống Wade-Giles. Hoa kiều Đông Nam Á (chủ yếu ở Thái Lan, Malaysia, Indonesia và Philippines) và Hồng Kông thường chuyển tự họ tên dựa trên các phương ngữ Mân, Khách Gia và Quảng Đông. Đại bộ phận thế hệ trẻ Singapore gốc Hoa mang họ được phiên âm theo phương ngữ của mình kèm tên tiếng Anh.

Vẫn có nhiều người không phiên âm họ tên mình dựa trên một hệ thống phiên âm tiêu chuẩn nào cả, ví dụ như trường hợp của ông trùm truyền thông Hồng Kông Thiệu Dật Phu (邵逸夫), họ Thiệu (邵) của ông được chuyển tự Latin thành Shaw, trong khi bính âm là Shào.Việc sử dụng nhiều hệ thống phiên âm khác nhau cho các phương ngữ Trung Quốc từ đầu thế kỷ XX tới những năm 1970 cũng góp phần tạo nên sự đa dạng trong việc chuyển tự họ người Hoa.Một số ví dụ:

Tại Malaysia, Singapore, Indonesia và Philippines chính tả trong việc chuyển tự có nhiều khác biệt tùy nguồn gốc của họ đó.